laatst gewijzigd 13/02/2003

Vakcode: wb2404
Vaknaam: Mens-Machine Systemen

Het betreft een College/Lab.werk
ECTS studiepunten:
4

Faculteit der Werktuigbouwkunde en Maritieme Techniek
Docent(en): Wieringa, prof.dr.ir. P.A.

Tel.: 015-27 83607/86400(secr.)

Trefwoorden:
Menselijke supervisie, fouten en betrouwbaarheid, human operator model, beslissingsondersteunend systemen

Cursusjaar: MSc 1e jaar
Periode
: 1A, 1B
Coll.uren p/w: 2
Andere uren: -
Toetsvorm: Mondeling
Tentamenperiode: op afspraak
(zie jaarindeling)

Voorkennis: Basiskennis in systeem- en regeltheorie
Wordt vervolgd door: -
Uitgebreide beschrijving van het onderwerp:
Zowel bij handbediening als bij supervisieregeling is de menselijke operator een integraal systeem in de gesloten keten, d.w.z. dat het dynamisch gedrag van het totale systeem, en dus de uiteindelijke prestatie, mede afhangt van het menselijk functioneren. Voor het ontwerp van de mens-machine interactie tussen operateur en systeem is derhalve kennis van het menselijke gedrag vereist. Aan de hand van Rasmussen's gedragsclassificatie, t.w. gedrag gebaseerd op ervaring, op regels, en op kennis, zullen eerst de regeltechnische modellen in frequentie- en tijdsdomein worden besproken voor handbediening en supervisieregeling. Vervolgens zullen modellen worden besproken gebaseerd op de theorie van de vage verzamelingen, de neurale netwerken en de informatica. Tenslotte zal het meten van mentale belasting worden toegelicht, en er zal aandacht worden besteed aan de menselijke betrouwbaarheid. Aangegeven zal worden hoe deze kennis gebruikt kan worden bij het ontwerpen van Mens-Machine Interfaces, operator support systemen, fouten diagnose systemen en predictieve displays. Richtlijnen voor het ontwerpen van regelkamers, in het bijzonder de mens-machine communicatie, zullen worden behandeld. Het college zal veel worden geillustreerd met voorbeelden uit de procesindustrie, de energie-opwekking, operatiekamers en intensive care units, telemanipulatie en telerobotica, besturing van zeer grote schepen, etc.
College materiaal:
collegemap + artikelen
Referenties vanuit de literatuur:
  • T.B. Sheridan, W.R. Rusell: Man-Machine Systems. Information, Control, and Decision Models of Human Performance. Cambridge (MA) MIT, 1974, 452 pp.
  • T.B. Sheridan, Telerobotics, Automation and Human Supervisory Control, Cambridge (MA) MIT, 1992, 393 pp.
Opmerkingen (Specifieke informatie over tentaminering, toelatingseisen, etc.):
College speciaal bedoeld voor regeltechnici, die te maken krijgen met supervisie regeling, inclusief het ontwerp van mens-machine interfaces. Het college is sterk multidisciplinair georiënteerd.
Doel:
Aangeven van het belang van kennis van het menselijk supervisiegedrag bij het ontwerp van geautomatiseerde systemen onder menselijke supervisie.
Computer gebruik:
Practicum:
1 week laboratorium oefeningen met korte presentatie.
Ontwerp component:
Percentage ontwerponderwijs: 70%